Στάδια Λαδιού

Μεταφορά και ζύγισμα

Στην είσοδο του ελαιοτριβείου «Κυριαζή», βρίσκονταν η πλάστιγγα. Εδώ ο ζυγιστής, μετρούσε την ποσότητα του ελαιοκάρπου που θα ζυγίσει, τοποθετούσε καρτελάκι με το ονοματεπώνυμο του ιδιοκτήτη πάνω στον ελαιοκαρπό και όριζε την ημερομηνία για την σύνθλιψη των ελαιόκαρπων σε συνεννόηση με τον ελαιοπαραγωγό.

Στάδια παραγωγής λαδιού

1^ο στάδιο παραγωγής λαδιού: Σύνθλιψη ελαιοκάρπου.

Μύλος άλεσης ελαιοκάρπου με πέτρες

Η πρώτη φάση της παραγωγής λαδιού ήταν η σύνθλιψη των ελαιοκάρπων στις μυλόπετρες. Οι ελιές αλέθονταν μέχρι να γίνουν ζύμη, δηλαδή να πολτοποιηθούν αρκετά. Ο πολτός έπεφτε σταδιακά σε μεγάλες σκάφες. Στη συνέχεια η ζύμη τοποθετούνταν με γαβάθες στις τσαντίλες (ελαιόπανο).

2^ο στάδιο παραγωγής λαδιού: Συμπίεση του ελαιοπολτού στα πιεστήρια.

Συμπίεση

Η συμπίεση πραγματοποιούνταν από την κίνηση του εμβόλου προς τα πάνω, εξαιτίας της υδραυλικής πίεσης στο εσωτερικό του κυλίνδρου. Όταν ο χειριστής της αντλίας «έδινε πίεση», το έμβολο έσπρωχνε προς τα πάνω το πιάτο, δηλαδή την λεκάνη στην οποία ήταν τοποθετημένες γεμάτες οι τσαντίλες (ελαιόπανα). Η συμπίεση διαρκούσε περίπου 30 λεπτά.

Φόρτωμα πιεστηρίων

Σε κάθε πρέσα αναλογούσε και ένας μάστορας, που τοποθετούσε τις τσαντίλες στις πρέσες την μια πάνω στην άλλη, σχηματίζοντας μια στήλη από τη λεκάνη (πιάτο) έως το κεφαλάρι του πιεστηρίου (πλάκα).

Γέμισμα ελαιοπάνων

Ο δέτης γέμιζε με την γαβάθα τις τσαντίλες ή ελαιόπανα. Οι τσαντίλες  ήταν γιδοτρίχινοι σάκοι με πυκνή ύφανση σε σχήμα φακέλου και με διαστάσεις κατάλληλες ώστε να χωράνε στο πιάτο του πιεστηρίου. Για το γέμισμα των τσαντίλων χρησιμοποιούσαν την μαστέλα, δοχείο με το οποίο μετριόταν η ποσότητα της ελαιοζύμης που έπρεπε να μπει (δοσομετρητής).

3^ο στάδιο παραγωγής λαδιού: Διαχωρισμός του λαδιού από το νερό στις μεταλλικές δεξαμενές και μεταγενέστερα στους φυγοκεντρικούς διαχωριστές.

Διαχωρισμός

Ο χυμός που έβγαινε από τις τσαντίλες (ελαιόπανα) κατά την διάρκεια της συμπίεσης, έρρεε σε μεταλλικές δεξαμενές, τα πολύμνια.

Από εκεί μεταφέρονταν με αντλία στον διαχωριστήρα, ο οποίος διαχώριζε το νερό από το λάδι με μηχανικό τρόπο και παράλληλα ο οξυμετρητής μετρούσε την οξύτητα του λαδιού για να καθορίσει την ποιότητα και την τιμή του λαδιού.

Όταν τελείωνε η διαδικασία του διαχωρισμού, το λάδι τοποθετούνταν σε δερμάτινους σάκους (δερμάτια) ή μεταγενέστερα σε μεταλλικά δοχεία (λαδικά) και ήταν έτοιμο να ζυγιστεί από τον ζυγιστή.

(Σ. Λαδικού, MSc Μουσειολογίας).